موضــوع کتـاب

حقوق - تفسیر و استنباط
عرف (فقه)
عرف - تفسیر و استنباط

چکــیده کتـاب

پژوهشی در زمینه نقش عرف در عرصه اجتهاد و عملیات استنباط احکام شرعی است. در این پژوهش با رویکردی اصولی و با استناد به قواعد اصولی اصول فقه شیعه امامیه به بحث در زمینه مفهوم عرف و فرق آن با سیره عقلا، اجماع و عادت پرداخته شده و ادله حجیت عرف و شروط اعتبار آن و نیز مراتب حجیت عرف به عنوان یکی از ابزار استنباط حکم شرعی در سه حیطه تشخیص موضوعات، دلالت، ظهور و نیز نقش آن در تعیین حکم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نویسنده ضمن معرفی اقسام عرف به اعتبار سبب یا موضوع اعم از عرف لفظی(قولی)، عملی، ارتکازی و به اعتبار صدور اعم از عرف عام و خاص، به اعتبار پذیرش اعم از عرف فاسد و مرسل و برخی دیگر از تقسیمات عرف، به تبیین دلایل حجیت آن پرداخته و ادله حجیت آن را با استناد به کتاب، سنت، اجماع و عقل پرداخته است. وی شروط اعتبار عرف در استنباط حکم شرعی از آن را اموری مانند: اطّراد و غلبه داشتن آن، تقارن آن، عدم مخالفت آن با نص شرعی، عدم منع شارع و عدم مخالفت آن با عقل عملی عنوان نموده و جایگاه عرف را در تشخیص موضوعات حکم شرعی و سایر عملیات استنباط را مورد بحث و بررسی قرار داده است.